Uzlaştırma işlemi, tarafların anlaşmasının ve bu sayede bazı yargısal faaliyetlere başvurulmasına gerek kalmamasının sağlanması amacıyla tarafsız bir arabulucu aracılığıyla tarafların bir araya gelerek uyuşmazlığın çözülmesidir. Uzlaşma neticesinde suçun failine  ceza verilmesi yerine, zararın tazmin edilmesi sağlanarak ceza yargılamasının sona ermesi sağlanır. Uzlaştırma görüşmeleri ve uzlaşma anlaşması, şartlarını taşıyorsa soruşturma aşamasında yapılabileceği gibi kovuşturma aşamasında da yapılabilir.

Uzlaştırma konusu Arabuluculuk ile karıştırılsa da uygulama alanlarının farklı olduğu unutulmamalıdır. Arabuluculuk Özel Hukuk Alanındaki anlaşmazlıkların mahkeme dışı çözümünde uygulanabilirken, Uzlaştırma sadece ceza hukuku alanlarında uygulama alanı bulur.

Uzlaşma ve uzlaştırmaya ilişkin konular 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 253 Maddelerinde düzenlenmiştir. Ceza Muhakemesi Kanunun uzlaştırma hususu hakkındaki maddesinde Uzlaşmaya tabi olan, olmayan suçlar sıralanmıştır.

 5271 SAYILI CEZA MUHAKEMESİ KANUNU m. 253

• Aşağıdaki suçlarda, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören gerçek veya özel hukuk tüzel kişisinin uzlaştırılması girişiminde bulunulur. Yani Kamu tüzel kişileri aleyhine işlenen suçlarda uzlaştırma hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
• Kanuna göre kural olarak soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi suçlar uzlaştırma kapsamındadır.
• Suça sürüklenen çocuklar bakımından mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla (yani kamu tüzel kişisi aleyhine işlenmemesi kaydıyla) ayrıca üst sınırı 3 yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda da uzlaştırma mümkündür.
• Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olanlar hariç olmak üzere; diğer kanunlarda yer alan suçlarla ilgili olarak uzlaştırma yoluna gidilebilmesi için, kanunda buna ilişkin açık hüküm bulunması gerekir. 
• Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olsa dahi, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda, uzlaştırma yoluna gidilmesi mümkün değildir.
• Cinsel suçlar; Cinsel saldırı suçu (TCK 102) Çocuğun cinsel istismarı suçu (TCK 103) Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu (TCK 104) Cinsel taciz suçu (TCK 105)
• Şüpheli ya da sanık tarafından uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen bir başka suçla birlikte aynı kişiye karşı işlenmesi halinde, uzlaştırma yoluna gidilemez.
• Suçun birden fazla kişiye karşı işlenmesi durumunda, şüpheli ya da sanığın uzlaştırma hükümlerinden faydalanabilmesi için, mağdurların tamamı ile uzlaşması gerekmektedir.

Yukarıda bahsedildiği üzere Uzlaştırma işlemleri soruşturma aşamasında yapılabileceği gibi kovuşturma aşamasında da gerçekleştirilebilir. Soruşturma aşamasında; Soruşturma savcılığı, kendilerine intikal eden olayda yapılan tüm araştırmalar ve toplanan deliller ışığında soruşturma konusu suçun işlendiğine ve kamu davası açmak için yeterli şüphe olduğuna kanaat getirirse, savcılık dava açmadan önce dosyayı uzlaştırma  bürosuna gönderir.

Kovuşturma aşamasında ise, Yargılamanın görüldüğü Ceza mahkemesi, yargılama sırasında ceza davasına konu olan suçun uzlaştırma kapsamında olduğunu fark edebilir. Bu aşamada dosya yine uzlaştırma bürosuna gönderilir. Uzlaştırma görüşmelerinin gerçekleşebilmesi ve bu husustaki eksikliklerin giderilmesi için mahkemece uygun yeni bir duruşma günü verilir. Uzlaştırma bürosu kendine gelen bu dosyalar için uzlaştırmacı görevlendirerek  tarafların uzlaşma müzakeresi yapmasına olanak sağlar.

Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlar

MADDE                                SUÇ

md. 86/1-2                 Kasten Yaralama (3. Fıkra hariç)

md. 88                               Kasten Yaralamanın İhmali Davranışla İşlenmesi

md. 89                         Taksirle Yaralama

md. 106/1                   Tehdit

md. 116                      Konut dokunulmazlığının ihlali        

md. 117/1                    İş ve çalışma hürriyetinin ihlali         

md. 123                      Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma  

md. 125                      Hakaret

md.130                       Kişinin hatırasına hakaret suçu

md. 132                      Haberleşmenin gizliliğini ihlal

md. 133                      Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda Alınması

md. 134                      Özel hayatın gizliliğini ihlal

md. 141                      Hırsızlık

md. 146                      Kullanma Hırsızlığı

md.151/1,2                 Mala zarar verme suçu

md. 154                      Hakkı olmayan yere tecavüz suçu

md.155                       Güveni Kötüye Kullanma Suçu

md. 156                      Bedelsiz senedi kullanma

md. 157                      Dolandırıcılık

md. 159                      Dolandırıcılığın, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı

                                   tahsil amacıyla işlenmesi hali

md. 160                      Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf

md.161                       Hileli iflas suçu

md.162/1                    Taksirli iflas suçu

md.163/1-2                 Karşılıksız yararlanma suçu

md.164                       Şirket veya Kooperatifler hakkında yanlış bilgi

md.166                       Bilgi vermeme suçu

md. 167                      Yağma ve nitelikli yağma hariç “Malvarlığına Karşı Suçlar” başlığı altında yer alan suçların haklarında ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenmesi hali

md. 209                      Açığa imzanın kötüye kullanılması

md. 233/1                    Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali

md. 234                      Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması

md. 239                      Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (4. fıkra  hariç)

md. 341                      Yabancı devlet bayrağına karşı hakaret

5271 S.K. m. 253/1-c Mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar  olarak sıralanabilir.