UYUŞTURUCU MADDE TİCARETİ SUÇU NEDİR?

Uyuşturucu madde ticareti suçu Türk Ceza Kanunu madde 188’de düzenlenmiştir.
TCK m. 188-(1)’e göre “Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”
TCK m.188-(3)’e göre ise, “Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Yani yukarıda belirtilen ilgili kanun maddesi uyarınca uyuşturucu ticareti suçunun gerçekleşmesi için  "uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin imali, ithali, ihracı, ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına verilmesi, bir başkasına temin edilmesi, sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması veya yine uyuşturucu ticareti maksadıyla satın alınması, kabul edilmesi, bulundurulması, seçimlik hareketlerden birinin ya da bir kaçının gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

SEÇİMLİK HAREKETLERİN İNCELENMESİ

TCK m.188’de belirtilen seçimlik hareketlerle gerçekleşen uyuşturucu ticareti suçlarını teker teker inceleyecek olursak;

1. Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal etme suçu; İmal etmenin kelime anlamı ham maddeyi işleyerek yeni bir ürün ortaya koymaktır. Dolayısıyla herhangi bir maddenin veya bir uyuşturucu maddenin işlenerek, işlemlerden geçirerek başka bir uyuşturucu maddeye dönüştürülmesinin sağlanması uyuşturucu madde imal etme suçuna vücut verir. Kelime anlamından da anlaşılacağı üzere söz konusu suçun oluşabilmesi için işleme alınan maddenin özelliklerinin değişmesi neticeten başkaca bir madde üretilmesi gerekmektedir. Keza Yargıtay’da kenevirin basit işlemlerden geçirilerek aynı özellikteki esrar maddesi yapımını uyuşturucu madde imal etme suçu olarak kabul etmemiştir. Nitekim kenevir yapraklarının kurutularak esrar elde edilmesi ve içime hazır hale getirilmesi uyuşturucu madde imal etme suçuna vücut vermeyecek somut olaya göre, “kullanmak amacıyla uyuşturucu madde bulundurma” veya “ticaret amacı ile uyuşturucu madde bulundurma” suçunu oluşturacaktır.
2. Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ithal etme suçu; İthal etmenin kelime anlamı ise; eşyanın başka bir ülkeden satın alınması ve ülkeye getirilmesi olarak ifade edilebilir. Dolayısıyla herhangi bir uyuşturucu maddenin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yurt dışından ülke içine sokulması uyuşturucu madde ithal etme suçuna vücut verir.
3. Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ihraç etme suçu; İhraç etmenin kelime anlamı da; bir malın bir ülkeden başka bir ülkeye satılması ve gönderilmesidir. Yani yurt içinde bulunan uyuşturucu maddenin başka bir ülkeye (yurt dışına) çıkarılması ile uyuşturucu madde ihraç etme suçu oluşacaktır. Haliyle uyuşturucu ihraç etme suçunun oluşması için ilgili maddenin gümrük kapısından geçmesi gerekmektedir. Uyuşturucu madde gümrük kapısından geçilmeden, yapılan kontroller ve incelemeler sonucunda gümrük alanı içerisinde bulunur ve yakalanırsa ihraç etme suçu değil “uyuşturucu madde ihraç etme suçuna teşebbüs” söz konusu olur. Aynı şekilde ihraç edilmek istenen uyuşturucu maddenin gümrük alanına götürülmeden yakalanması halinde ihraç etme suçu değil, uyuşturucu madde nakletme veya bulundurma suçu meydana gelecektir.
4. Uyuşturucu Madde Sevk veya Nakletme Suçu: Sevk ve nakil hareketleri birbirinden farklıdır. Uyuşturucu maddenin ülke sınırları içerisinde bir noktadan başka noktaya gönderilmesi halinde bu suç türü oluşacaktır. Gönderme eylemi uyuşturucu maddenin maliki ya da zilyedi tarafından gerçekleştirilmelidir. Gönderme eylemi, kargo şubesi, otobüs bagaj bölümüne koli vermek suretiyle vs yapılabilir. Nakletme ise, malik ya da zilyedin uyuşturucu maddeyi ülke sınırları içerisinde bir noktadan başka noktaya bizzat götürmesi ya da başkasının götürmesini sağlaması ile meydana gelir. Elbette ki nakil işlemi kullanma amacıyla olmamalıdır. Eğer uyuşturucu madde kullanım miktarı sınırları içerisinde kalıyor ise ve nakleden kişi başkası için değil kendi kullanımı için bu maddeyi bir yerden başka bir yere taşıyor ise o zaman “kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçu” vücut bulur.
5. Uyuşturucu Madde Kabul Etme ve Bulundurma Suçu: Uyuşturucu madde kabul etme suçu, failin başkasına ait uyuşturucu maddenin zilyetliğini herhangi bir karşılık vermeden kişisel kullanım dışında bir amaçla alması ile oluşur. Anlaşılacağı üzere suçun tamamlanması uyuşturucu maddenin failin fiili hakimiyetine geçmesi ile gerçekleşir. Uyuşturucu madde bulundurmak suçu ise; yine failin kendisine ya da bir başkasına ait uyuşturucu ya da uyarıcı maddeyi kişisel kullanım amacı dışında üzerinde tutması şeklinde meydana gelir.
6. Uyuşturucu Madde Satma, Satışa Arz etme veya Satın Alma: Uyuşturucu madde satma suçu, uyuşturucu maddenin bir bedel/ ücret karşılığında başkasına satışının yapılması ile meydana gelir.  Satma fiilinin gerçekleşmesi için tarafların bedel ve uyuşturucu madde konusunda anlaşmalarının yanı sıra uyuşturucu maddenin zilyetliğinin ya da mülkiyetinin  maddeyi satın alan tarafa verilmesi gerekmektedir. Satışa arz ise, uyuşturucu maddenin henüz satış aşamasında olmamasına rağmen, satış için gerekli hazırlıkların yapılması anlamına gelmektedir. Satın alma eylemi ise, aynı şekilde uyuşturucu maddenin satan taraftan satın alınması ile oluşur. Elbette ki bu eylemlerin uyuşturucu ticareti yapma amacıyla gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir. Nitekim kişisel kullanım için uyuşturucu satın alan fail için uyuşturucu ticareti suçu oluşmuş olmayacaktır.
7. Uyuşturucu Madde Başkasına Verme Suçu: Uyuşturucu maddeyi başkasına verme suçu, herhangi bir kimseye uyuşturucu sağlamaktır. Yani bir kimsenin failin kendisinde bulunan uyuşturucu maddeyi bir başkasına vermesidir. Burada failin satış amacı yoktur ve bunun karşılığında herhangi bir bedel almamıştır. Burada amaç failin, uyuşturucu maddeyi satış amacı dışında başkalarına vermesidir.

        Yukarıda da kısaca değindiğimiz üzere görülmektedir ki, Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti yapma” suçu seçimlik hareketli suçlardandır. Söz konusu suçun meydana gelmesi için kanunda belirtilen seçimlik hareketlerden birisinin gerçekleşmesi yeterlidir. Suça konu uyuşturucu maddenin aynı olması halinde seçimlik hareketlerden birden fazlasının yapılması birden çok suça vücut vermez.

Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunda Madde Miktarının Önemine, Seçimli hareketler ve yorumlamasına, Uyuşturucu Madde Kullanımı ve Ticareti Arasındaki Farklara Yargıtay içtihatları ışığında bir sonraki makalede değinilecektir.

Av. Gamze GÖKÇEOĞLU UĞUR